جمعه 11 آبان 1403
انجمن شرکت‌های صنعت پخش ایران
روغن؛ پاشنه آشیل صنعت شکلات
جمشید مغازه‌ای، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات ایران در مصاحبه ای درباره وضعیت صنعت شیرینی، بحث مواد اولیه خارجی، وضعیت مالیات و صادرات این کالا توضیحاتی داد.
وضعیت صنعت شیرینی و شکلات در ۶ ماه اول سال چگونه بود؟
متاسفانه کرونا ضربه سختی به ما زد و باعث شد روند نزولی تولید و صادرات در این صنعت که از سال‌های قبل شروع شده بود با شدت بیشتری ادامه پیدا کند.افزایش چند برابری قیمت مواد اولیه و از آن بدتر بحران تامین برخی اقلام همچون روغن،شکر و آرد باعث شد ما در این مدت روزگار خوبی را پشت سر نگذرانیم. همکاران من در این ۶ ماه روزی نبوده است که به دنبال تامین یک کالا از بازار سیاه آن هم به چند برابر قیمت نباشند به‌طوری‌که کل توان مدیران و مالکان این صنعت به جای اینکه به فکر توسعه و نوآوری در محصول باشند،صرف تامین مواد اولیه شده است.
در بحث مواد اولیه خارجی وضعیت چگونه بود؟
برخی مواد مصرفی در این صنعت مانند مشتقات کاکائو، طعم‌دهنده‌ها، اسانس‌ها و روغن‌های تخصصی از کشورهای دیگر تامین می‌شود که با تحریم‌ها، بسته شدن مرزها،کمبود ارز و از همه مهم‌تر بخشنامه آخر بانک مرکزی مبنی بر بازگشت تمام ارز حاصل از صادرات به کشور در تامین آن به مشکل خوردیم. قبلا فعالان این حوزه بخشی از درآمد صادراتی خود را به خرید مواد اولیه اختصاص می‌دادند اما تیرماه بانک مرکزی اعلام کرد که باید تمام ارز صادراتی را به سامانه نیما واریز کنیم و ما باید دوباره ارز را از این سامانه بخریم و مواد اولیه را وارد کنیم، آن هم با این وضعیت تحریم‌ها و محدودیت‌های جابه‌جایی پول. با تشدید تحریم‌ها وضعیت به گونه‌ای شده که اگر بانکی پیدا شود که برای ما این جابه‌جایی را انجام دهد حداقل ۲۰ درصد بیشتر از روال معمول هزینه دریافت می‌کند. وقتی ما ارز در کشورهای دیگر داریم چرا دوباره هزینه این جابه‌جایی را پرداخت کنیم که در نهایت این افزایش را مصرف‌کننده باید پرداخت کند؟
مواد اولیه صنعت شما چقدر افزایش قیمت داشته است؟
در بخش خارجی که متناسب با قیمت ارز شاهد افزایش قیمت بودیم به اضافه آنکه به دلیل کمبود و سخت‌تر شدن واردات و تحریم‌ها و هزینه‌های جابه‌جایی ۲۵ تا ۳۰ درصد علاوه بر آن باید پرداخت کنیم. در بخش داخلی هم که مشخص است مواد اولیه اصلی ما روغن، شکر و آرد است که تمام اینها به‌طور میانگین ۱۰۰درصد افزایش قیمت داشته است، البته این مقدار برای قیمت رسمی و مصوب است، در حالی‌که در بازار آزاد این عدد بسیار بیش از اینها است، به‌طور مثال روغن قنادی اول سال ۱۱۷ هزار و ۹۵۰ تومان بود، سپس با ۱۴ درصد افزایش قیمت به ۱۳۴ هزار تومان رسید اما هیچ‌کدام از همکاران من چنین قیمتی را نمی‌توانند پیدا کنند و الان ما اگر خوش شانس باشیم و بتوانیم در بازار سیاه روغن پیدا کنیم، حداقل باید برای یک کارتن روغن ۱۶ کیلویی، ۴۲۰هزار تومان پرداخت کنیم.
امسال چقدر افزایش قیمت اعمال کردید و آیا برنامه‌ای برای افزایش در ۶ ماه دوم سال هم دارید؟
تاکنون ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته‌ایم که در مقابل افزایش هزینه‌ها و قیمت مواد اولیه رقمی نیست اما با توجه به اینکه این اقلام(شکلات،کیک،بیسکویت) جزو اقلام اساسی سبد خانوار ایرانی نیست بیش از این بازار کشش افزایش قیمت را ندارد. حتی با همین مقدار کم کاهش فروش ما کاملا محسوس بوده به‌طوری‌که الان بسیاری از همکاران من اگر سفارش داشته باشند تولید می‌کنند و در مجموع تولید محصولات این صنعت بیش از ۳۵ درصد نسبت به ۶ ماه پارسال کاهش داشته است. به‌طور کلی اگر وضعیت به همین منوال باشد در ماه‌های آینده چاره‌ای جز افزایش قیمت نخواهیم داشت.
وضعیت مالیات چگونه است؟
این هم از مواردی است که فقط در کشور ما پیدا می‌شود. در تمام دنیا صنایع غذایی و دارو از مالیات ارزش افزوده معاف است اما ما اینجا مجبور به پرداخت آن هستیم. وقتی میزان فروش بیش از ۵۰ درصد کاهش داشته، چگونه باید مالیات با ۱۲ درصد افزایش را بپردازیم؟ باید درآمدی وجود داشته باشد که درآمد بر مالیات هم منطقی جلوه کند. طرح‌های حمایتی دولت هم هیچ‌کدام به اندازه‌ای نبود که مشکلات کسبه را حل کند.
در بحث صادرات نیز که مطابق قانون معاف هستیم اما اول باید پرداخت کنیم بعد به ما عودت داده شود. حالا شما ببینید با این اوضاع کمبود نقدینگی، رکود و کاهش فروش ۹ درصد پرداخت کنید که در بهترین حالت یکسال بعد آن را به شما برگردانند، دیگر رمقی برای تولید‌کننده نمی‌ماند. این مشکل برای تمام صادر‌کننده‌ها وجود دارد و متاسفانه دولت نمی‌خواهد این مساله را یکبار برای همیشه حل کند. از سوی دیگر اجبار بانک مرکزی بر بازگشت تمام ارز حاصل از صادرات به کشور بدون توجه به مشکلات تحریم و جابه‌جایی پول باعث شده خیلی‌ها عطای صادرات را به لقای آن ببخشند، چون تحریم هستیم نمی‌توانیم به موقع ارز را به کشور برگردانیم، جریمه می‌شویم و حتی حکم جلب صادر می‌شود، پس بهتر است فعلا صادر نکنیم.
فکر می‌کنید امسال چقدر صادرات داشته باشیم؟
همین رفتارها و سیاست‌ها باعث شده که صنعت شیرینی و شکلات و بیسکویت که جزو صنایع پیشرو در صادرات بود و به دلیل ارزش افزوده بالا بازدهی خوبی برای کشور داشت صادراتش به کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار در سال گذشته برسد در حالی‌که ۳ سال پیش ما یک میلیارد دلار صادرات داشتیم و خود را برای رسیدن به ۲میلیارد دلار آماده کرده بودیم اما با این وضعیت به‌طور حتم امسال نیز کمتر از سال قبل صادرات خواهیم داشت.
جمشید مغازه‌ای
دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت، شیرینی و شکلات ایران
