دکتر اسماعیل دلفراز، رییس هیات مدیره پخش رازی

با اینکه صنعت پخش سهم قابل توجهی درGDP کشور دارد (حدود 9 درصد) اما تاکنون نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند.

دلایل زیادی بر این سردرگمی صنعت پخش می توان عنوان کرد؛ شاید عمده ترین دلیل آن نداشتن متولی، آئین نامه و قوانین مدون برای نظارت و راهبری این صنعت عنوان کرد که همین موضوع باعث عدم توجه به مباحث کلیدی و زیرساختی در این حوزه از سوی نهادهای مرتبط با این صنعت شده است. چنان که سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای در زمینه آسیب شناسی و رفع موانع آن صورت نپذیرفته است. ریسک های  متعددی در صنعت پخش وجود دارد که نیازمند شناسی بررسی و اتخاذ تدابیر لازم برای رفع آن احساس می شود قبل از اینکه این ریسک ها پایه های این صنعت را سست کند.

به عنوان مثال به برخی از ریسک هایی که این صنعت را تهدید می کند به شرح زیر می توان اشاره کرد که نیازمند وجود برنامه جامع با تعیین متولی و اختصاص بودجه کافی برای شناسائی و رفع تهدیدات احتمالی است:

1. ریسک فقدان قوانینی که بتواند به عنوان نقشه راه، نشان دهنده مسیر شرکت های پخش باشد. بعضا هر شرکتی بنا به فراخور حال خود قوانینی برای خود تنظیم نموده است

2. اداره سنتی و عدم توجه به فناوری های روز دنیا . در تمام دنیا روش های پخش روز به روز با توجه به نیاز مشتریان در حال به روز رسانی هستند و استراتژی خود را مبنی بر رساندن محصول به دست مصرف کننده با بالاترین کیفیت و کمترین زمان قرار داده اند. در ایران نیز با توجه به استقبال مردم در ایران از خرید اینترنتی و گسترش روز افزون شرکت هایی که در این زمینه فعالیت میکنند روز به روز به ارائه خدمات سریع و با کیفیت از سوی شرکت های پخش بیشتر احساس می گردد.

3.  توجه ویژه به ناوگان حمل و نقل و متناسب سازی آن با نوع محصول: اکنون اکثر ناوگان در اختیار شرکت های پخش، فرسوده و غیر استاندارد می باشد که کیفیت خدمت رسانی و هزینه های شرکت ها را تحت تاثیر قرار می دهد و نیاز به طراحی و استفاده از ناوگان مناسب با مد نظر گرفتن دو مولفه سرعت و کیفیت شدیدا احساس می گرد.

4.  با توجه به اینکه در برخی از موارد هزینه های حمل با سود نهایی که می بایستی هزینه های شرکت را پوشش دهد هم خوانی ندارد و این ناشی از دستوری بودن قیمت گذاری از سوی  برخی از نهادهای مرتبط می باشد و بایستی متناسب با هزینه های مرتبط اصلاح قیمت صورت گیرد.

و اما به طور ویژه، حوزه دارو و اقلام پزشکی که از سوی برخی از شرکت های پخش که به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می کنند و فعالیت آن ها در ارسال و پخش به موقع و باکیفیت اقلام دارویی برای مردم بسیار حیاتی است نیز علاوه بر اشکالات و چالش های ذکر شده در بالا با مشکلات دیگری نیز دست به گریبان هستند. عدم توجه به حل این مشکلات از سوی نهادهای نظارتی و دولت می تواند معضلات زیادی در توزیع دارو ایجاد کند که عمده ترین آن، مطالبات معوق شرکت های پخش که رقم قابل ملاحظه ای در صورت های مالی آن ها نمایان است. عدم وصول این مطالبات، باعث عدم تامین به موقع منابع مالی و اشکال وخلل در ارائه خدمات می شود.

با توجه به اینکه این مطالبات عمدتا از بخش های دولتی و دانشگاه های علوم پزشکی است لازم است نهادهای مرتبط در رفع این مشکل و تسویه مطالبات شرکت های پخش اقدام عاجل به عمل آورند.

در حال حاضر ریسک مطالبات معوق که شرکت های پخش را با چالش نقدینگی مواجه نموده به همراه عدم بهره مندی از تکنولوژی در حوزه خرید، انبارش و توزیع کالا، ناوگان عمدتا فرسوده ، زیرساخت های سنتی، پرداخت های بلند مدت مشتریان (داروخانه های خصوصی) با توجه به مطالبه این داروخانه ها بابت اجرای طرح دارویار و غیره  باعث شده در صورت های مالی شرکت های پخش آن سود آوری قابل انتظار که بتواند باعث رشد و شکوفایی این صنعت باشد شاهد نباشیم.

امیدوارم با توجه به استراتژیک بودن این صنعت، توجه ویژه ای از سوی نهاد های بالادستی برای رفع معضلات این صنعت صورت گیرد.

• منبع: شرکت پخش رازی