ورشکستگی‌های بزرگ اخیر،‌ معاملات، بازپرداخت سرمایه، کاهش هزینه‌ها در مقیاس وسیع در شرکت‌هایی مثل برادران بروکس، yepeny، Herz، Neiman Marcas، فورد و جنرال موتورز همگی گواه تنگنای مالی ناشی از بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ هستند.

اما یکی از بحران‌های کمتر قابل مشاهده در عمق زنجیره‌های تامین، بی‌ثبات شدن کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است. (SME) که می‌تواند بروخامت اقتصاد جهان بیفزاید.

شرکت‌های کوچک و متوسط اولین کسب‌وکارهایی هستند که تاثیر بحران مالی را احساس می‌کنند. اما وضعیت آنها با سیاست تنبیهی پرداخت که شرکت‌های بزرگ بعد از بحران مالی سال 2008 در پیش گرفتند بدتر هم می‌شود. روش‌هایی از این دست در کنار بحران همه‌گیری جهانی تعداد بی‌شماری از تامین‌کنندگان کسب‌وکارهای کوچک را در حوزه سرمایه در گردش گرسنه نگه داشته و سایه تهدید موجی از شکست را بر سر آنها گسترده است. روش‌هایی برای جلوگیری از چنین پیامدهایی وجود دارد. دولت‌ها باید از نیازهای شرکت‌های کوچک و متوسط حمایت مالی به‌عمل آورند و شرکت‌های بزرگ می‌توانند با شناسایی و حمایت از تامین‌کنندگان در خطر به آنها کمک کنند. شرکت‌های کوچک و متوسط می‌توانند با روش‌های دقیق‌تر در مدیریت سرمایه در‌گردش به خودشان کمک کنند و راه‌حل‌های نوآورانه مالی زنجیره تامین شامل نسل جدید راه‌حل‌های دیجیتال می‌تواند نقش مهمی در تامین منابع اعتباری برای شرکت‌های کوچک و متوسط ایفا کنند. این راه‌حل‌ها باید هر چه زودتر اجرایی شوند. اگر شرکت‌های کوچک و متوسط به‌طور دسته‌جمعی سقوط کنند، موج آن دامن شرکت‌های بزرگ را نیز خواهد گرفت و این مساله می‌تواند سیستم مالی جهان را که از قبل تحت فشار همه‌گیری جهانی است به خطر بیندازد.

 چرا شرکت‌های کوچک و متوسط آسیب‌پذیرتر هستند؟

طی دهه‌های اخیر، شرکت‌ها تلاش کرده‌اند با کاهش موجودی و بهینه‌سازی تولید در راستای افزایش  کارآیی به سازمان‌هایی ناب تبدیل شوند. با این حال، این اقدامات باعث شکننده‌تر شدن عملیات آنها شده است، به‌عنوان مثال افزایش وابستگی آنها به یک پایگاه تامین که مقابل مشکلات آسیب‌پذیر است.

بحران مالی جهانی سال 2008-2007 این شکنندگی را عمیق‌تر کرد به‌عنوان مثال طی این بحران بانک‌ها تلاش کردند با عدم اعطای وام به شرکت‌های کوچک و متوسط یا انجام آن با نرخ‌های بسیار بالا خود را کمتر در معرض ریسک اعتباری قرار دهند که این اقدام باعث کاهش اعتبار مالی شرکت‌های کوچک و متوسط شد.

اقدامات خارق‌العاده بانک‌های مرکزی برای افزایش نقدینگی در سیستم‌های مالی با خرید دارایی‌های مالی و کاهش نرخ‌های بهره تا نزدیک به صفر هم به شرکت‌های کوچک و متوسط کمکی نکرد.

به‌عنوان مثال، در اروپا نقدینگی با هزینه کم برای شرکت‌های بزرگ در دسترس بود، اما برای شرکت‌های کوچک و متوسط نبود، بیشتر به‌دلیل معرفی ضوابط مالی سختگیرانه‌تر، مثل قوانین بازل، که بانک‌ها را وادار می‌کرد وام به شرکت‌های کوچک و متوسط را کاهش دهند (اکنون این کار پرریسک‌تر به حساب می‌آید) و نرخ بهره وام کسب‌وکارهای کوچک را افزایش دهند.

شرکت‌های کوچک خود را از دو طرف تحت فشار می‌دیدند: یکی سیستم بانکی که کمتر مایل بودند به آنها وام بدهد و دیگری شرایط پرداخت طولانی‌تر از طرف مشتریان. شرکت‌ها که نیاز مبرم به نقدینگی داشتند (بالاخص شرکت‌های بزرگ) به‌طور فزاینده‌ای به تنها منبع پول نقد موجود روی آوردند: پرداختی‌های خود.

در یک تحقیق منتشر نشده که ما از 800 تولیدکننده برتر اروپا در اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده طی بیش از 13 سال 2017 انجام داده‌ایم دریافتیم که شرکت‌های بزرگ به‌طور سیستماتیک شرایط پرداخت خود را به تامین‌کنندگان طولانی‌تر می‌کنند (یعنی مدت زمانی که طول می‌کشد تا آنها پول تامین‌کنندگان را پرداخت کنند) و این شرکت‌های تامین‌کننده نیز همین کار را برای تامین‌کنندگان خود انجام می‌دهند.

متاسفانه، این چرخه در شرکت‌های کوچک و متوسط متوقف می‌شود، چراکه آنها توان طولانی‌تر کردن پرداخت به تامین‌کنندگان خود را ندارند. در نتیجه شرکت‌های کوچک و متوسط برای سال‌ها هزینه‌ این روش‌های پرداخت تنبیهی را خودشان جذب می‌کردند فقط به‌خاطر اینکه در کسب‌و‌کار باقی بمانند. طی دوره سال‌های 2017-2004 شرکت‌ها تعداد روزهای پرداخت بدهی خود را از 76 روز در اروپا و 59 روز در ایالات‌متحده به‌ترتیب به 83 و 69 روز افزایش دادند. شرکت‌های کوچک و متوسط که اکنون به‌خاطر شرایط پرداخت طولانی‌تر ضعیف شده‌اند باید با چالش همه‌گیری ویروس کرونا نیز دست‌و‌پنجه نرم کنند. علاوه‌بر افت شدید تقاضا و تعطیلی اجباری ناشی از بیماری همه‌گیر، فاکتورهای بدهی‌های معوقه پرداخت نمی‌شوند که این مساله باعث می‌شود موقعیت شرکت‌های کوچک و متوسط حتی متزلزل‌تر از قبل شود.

 راه‌هایی برای جلوگیری از بحران جهانی

آیا می‌توان از چنین پیامدهایی جلوگیری کرد؟ آیا دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ‌تر به کسب‌و‌کارهای کوچک کمک می‌کنند تا از این توفان عبور کنند، آنها را در وضعیت مالی قوی‌تری قرار خواهند داد و خطر شکست‌های سیستماتیک را برای آنها کمتر خواهند کرد؟ ما معتقدیم پاسخ به این پرسش‌ها، بله است؛ چراکه دولت‌ها و شرکت‌ها اکنون نیز اقدام کرده‌اند. درمان‌‌هایی وجود دارند که می‌توانند آنها را به کار گیرند.

تامین وجه نقدی که بسیار موردنیاز شرکت‌های کوچک و متوسط است. دولت‌ها باید اقدامات بیشتری برای تزریق پول نقد به سیستم مالی با ضمانت بازپرداخت انجام دهند تا اطمینان حاصل کنند که نقدینگی از شرکت‌های بزرگ فراتر رفته و به دست شرکت‌های کوچک و متوسط می‌رسد. 

 

مترجم: رویا مرسلی

• منبع: هاروارد بیزینس ریویو