جهان امروز درگیر انقلاب دیجیتال یا به قولی انقلاب صنعتی چهارم است. کلان داده، روباتیک، پلتفرم‌‌های اینترنت اشیا، فضا و محاسبات ابری و ساخت افزایشی ازجمله فناوری‌‌هایی هستند که فضا برای همگرایی ماهیت‌‌های فیزیکی و دیجیتالِ موجود در صنایع را فراهم می‌کنند. از تولید تا لجستیک، از معدن تا بخش خدمات، صنایع در حال تحولی تاریخی از عملیات انسان محور به عملیات ماشین محور، اما در کنترل انسان، هستند. 

این همگرایی انقلاب صنعتی چهارم، تمام اقتصادهای جهان را تحت‌تاثیر خود قرار داده است. در کانون این تاثیرات، حرکت جهانی و منسجم به سمت تحولاتی چون تغییرات در فرآیندها برای کاهش تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانه‌‌ای و ایجاد تحول در بخش انرژی قرار دارند. در همین بحث می‌توان به صنعت پخش به عنوان بزرگ‌ترین صنعت جهان از لحاظ دارا بودن ناوگان حمل‌ونقل اشاره کرد که با استفاده از کارکردهای دیجیتال در راستای افزایش بهره‌وری لجستیک، نیاز حیاتی به استفاده از ابزار فناوری به روزشده دارد. در همین راستا «دنیای‌اقتصاد» با برگزاری پنل «نقش فناوری اطلاعات، هوشمندسازی و تحول دیجیتال در صنعت پخش» به این مقوله پرداخت. در این پنل سهراب کارگر رئیس هیات‌مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران، داریوش حشمت عضو هیات‌مدیره و معاون مالی اقتصادی پخش رازی و همچنین محمدجواد اتابکی مدیرعامل آپتایم حضور داشتند.
در ابتدا کارگر به اهمیت موضوع به روزرسانی فناوری در این صنعت اشاره کرد و گفت: صحبت از افزایش بهره‌وری در ابتدا با فناوری‌های نوین آغاز می‌شود و این موضوع زمانی پررنگ می‌شود که در صنعت با بافت سنتی و قدیمی سر و کار داریم. در این حین یکسری چالش‌ها نیز پیدا می‌شود، زیرا صنعت پخش در جریان صنعت تامین به عنوان قسمتی از بدنه تولید تا مصرف در نظر گرفته شده و سرمایه‌گذاری کمتری از سوی مالکان زنجیره برای بهبود فناوری در این بخش صورت می‌گیرد. از طرفی بالابودن سطح اشتغال و سرمایه سنگین تحت استفاده این صنعت، کار را سخت می‌کند، اما تمام این موارد به معنی عدم‌تغییر نیست.

وی در ادامه افزود: صنعت پخش به دو قسمت توزیع و فروش تقسیم می‌شود. در قسمت نگهداری و انبارش و توزیع کالا، فناوری نقش بالایی در راستای کاهش هزینه دارد. در بخش فروش نیز استفاده از ساختار فروش هوش مصنوعی به کار می‌آید. بنابراین در دو قسمت صنعت پخش، باید از تکنولوژی پخش نیز استفاده کنیم.

🔹نیاز مشتری امروزی چیست؟
کارگر در ادامه بیان کرد: مشتریان امروزی روش‌های جدیدی را برای رفع نیازهای خود دارند. مشتری امروز تنها گردش در سایت نمی‌‌خواهد بلکه می‌خواهد چند قیمت و کالا را ارزیابی کند و با بیشترین سرعت در اختیار بگیرد. همچنین کیفیت و سلامت توزیع هم زیر ذره‌‌بین اوست. از سوی دیگر رقابت در این بازار سخت، باعث شده بازیگران صنایع مجبور شوند برای حفظ و توسعه، ابزارهای نوینی را نسبت به رقبا داشته باشند. بنابراین مزیت هر شرکت، ارائه خدمات بهتر است.
وی با بیان مثالی در خصوص سرعت جورچین دستی کالا و جورچین فناورانه گفت: طبق برآوردها، یک جورچین حرفه‌‌ای می‌تواند در یک ساعت ۱۰۰ کالا را جور چینی کند. اما استفاده از روش‌های نوین بسته‌بندی، در یک ساعت می‌تواند ۱۲۰۰ کالا را جور چینی کند. وقتی این ضرایب دیده می‌شود تفاوت‌‌های فاحشی به چشم می‌‌آید. بنابراین برای حفظ توان رقابتی در دنیا، باید تغییرات پذیرفته و از تکنولوژی‌های مناسب  نیزاستفاده شود.
رئیس هیات‌مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران همچنین گفت: البته باید قبل از سرمایه‌گذاری، پذیرش موضوعات اجتماعی نیز صورت پذیرد. نکته مهم دیگر، این است که ‌‌نمی‌دانیم کدام روش برای ما بهتر است. اگر سیستم درست را انتخاب نکنیم، متوجه نخواهیم شد که زیرساخت‌ها تا چه حد تاثیر‌گذار هستند.

🔹نوآوری خامه روی کیک نیست
سپس اتابکی، مدیرعامل آپتایم در خصوص راهکارهای عملیاتی فناورانه وارد بحث شد و گفت: یکی از چالش‌های مهمی که اکنون با آن مواجهیم، این است که شرکت‌ها در زمان تحول دیجیتال، تنها به خودکار‌‌سازی بسنده می‌کنند. اما اگر نگاه به تکنولوژی مبنی بر ضرورت و رقابت‌پذیری باشد، جایش خالی است. نگاهی به آمارها و پژوهش‌‌ها، گویای آن است که ۵۰‌درصد از پروژه‌های دیجیتال شکست می‌خورند و دلیل اصلی، این است که راس سازمان تفکر و دانش خود را برای تغییر در سازمان، تغییر نداده‌اند. بنابراین موضوع ضروری‌تر از دیجیتالی سازی، این است که تغییر و تحول شرکت‌ها از بافت و تفکر سنتی به تفکر رو به رشد در راستای استفاده از فناوری تغییر کند.
وی در ادامه گفت: بنابراین باید مدیران از نتیجه زودرس بپرهیزند و بدون ترس از شکست، وارد شوند. همچنین دیتا و اطلاعات دقیق از عملکرد سیستم لجستیک به سیستم‌های فناوری ارائه شود. به عنوان مثال می‌توانیم به مهم‌ترین دیتا یعنی لوکیشن اشاره کنیم که بازنگری در لوکیشن بندی، به کاهش هزینه‌ها منجر خواهد شد. همچنین توسعه زیرساخت‌ها نیز بسیار مهم و جدی است.
اتابکی خاطرنشان کرد: حال ممکن است برخی از شرکت‌ها سوال بپرسند که در راستای این کار باید به چه توجه کنیم؟ در پاسخ آنها باید گفت تجربه شرکت‌های موفق در نوآوری، این است که دانش ناموجود در شرکت‌های مشابه، را به کار گرفته‌‌اند، در واقع از تجربه‌ای که باعث شکست شرکت‌های مشابه شده، درس گرفتند و با تمسک به مبانی دانشی برای حل شکست‌های مشابه، سیستم خود را ارتقا دادند.
اتابکی گفت: نوآوری، خامه روی کیک نیست بلکه اصل کیک سازمان است. نگاه به ترفندهای نوآورانه می‌تواند به شدت شرکت‌ها را متحول کند. از سال گذشته تاکنون، برخی از شرکت‌های پخش این موضوع را پذیرفتند و امسال دیده می‌شود که بسیاری از شرکت‌های حوزه پخش، در حال زیرساخت‌سازی مبنی بر دانش و نوآوری هستند.

🔹هزینه به‌روزرسانی فناوری بالا اما ضروری است
سپس حشمت، معاون اقتصاد پخش رازی به ادامه این پنل پرداخت و گفت: وقتی می‌‌خواهیم پخش سنتی را به سمت پخش مدرن ببریم، در نتیجه هزینه‌زایی می‌شود در واقع انجام هزینه ابتدایی، یکی از دست اندازهای اولیه است که باید به آن اشاره کنیم. در این زمان سوالی که پیش می‌‌آید این است که هزینه اپلیکیشن برای پخش چه معضلی دارد؟ یعنی همزمان باید کار خودم را انجام دهم، نرم‌افزار را جا بیندازم و در یک فرآیند یکساله، به چرخش اجرایی نوینی که می‌خواهد انجام شود، بر می‌گردیم. حال باید دید امکان تغییر پخش سنتی به پخش مدرن وجود دارد؟
حشمت گفت: تغییر انبارها از سنتی به مدرن، هزینه‌های بالایی دارد که سرمایه‌گذارها و شرکت‌ها از پس آن بر نمی‌آیند و در توزیع و خدمات به مصرف‌کننده نهایی تحمیل می‌شود. البته تجربه پلتفرم فروش آنلاین در این حوزه، قابل اتکاست و شرکت‌های پخش می‌توانند از آن استفاده کنند. در ایران شرکت‌های دانش‌بنیان باید بگویند این فرآیند از کجا اجرایی شود و زمان و هزینه مالی به صورت دقیق مشخص شود. زیرا هزینه می‌شود و زیان برای هیات‌مدیره بسیار مهم است.  عضو هیات مدیره پخش رازی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر این است که آیا زیرساخت‌های کشور می‌تواند از این خدمات حمایت کنند یا باید به ساختار سنتی برگردیم؟ البته که بحث‌های هکرها و ویروس‌ها را نباید از یاد ببریم.

در پایان این نشست کارگر به جمع‌بندی پرداخت و گفت: به هر تقدیر تغییر باید انجام شود و لازمه آن استفاده از فناوری نوین است. اما باید دید چه زمان و با چه نگارشی باید آن را انجام دهیم که این کار به بهترین شکل انجام شود؛ زیرا اگر کار درست را به بهترین شکل انجام ندهیم، با شکست مواجه می‌شود.

• منبع: دنیای اقتصاد