فناوری مالی                    Financial technology  

از رؤیا  تا عمل

فین تک  (Fintech) به معنای کاربرد نوآورانه ی  فناوری در ارائه ی خدمات مالی است. فین تک معادل Financial technology  یا Fintech  ، صنعتی در فضای اقتصادی کسب و کار است و به کمپانی هایی اشاره دارد که تلاش می کنند با کاربرد تکنولوژی خدمات مالی را کارآمدتر کنند.

اهداف فین تک ( Fintech goal )

1. کاهش هزینه ها  Reduction in costs
2. حذف بوروکراسی ها Eliminate burauccracy
3. توانایی هوشمندانه در ارزیابی خطرها و ریسک های احتمالی  Intelligent ability to assess risk

به کارگیری از Fintech  در کسب و کارها

معمولاً هر تغییری در فرآیند با مقاومت روبه رو می شود . تغییراتی که از نوع نرم افزاری است مقاومت آن عمدتاً از جنس بی اعتمادی است. از آنجا که بخش مالی یکی از حساس ترین بخش های بنگاه ها می باشد ، Fintech  ها با مقاومت بیشتری در این حوزه مواجه هستند البته این مقوله به ذات حرفه ی حسابداری نیز بر می گردد که از چهارچوب تعریف شده ی مشخصی برخوردار است و تغییرات را به سختی و در شرایط اطمینان می پذیرد.

دنیای دیجیتال هر لحظه در حال تحول است ؛ بدیهی است صنعتی موفق تر خواهد بود که سریع تر بتواند از این دنیای بزرگ که بسیار بزرگتر از دنیای واقعی است در جهت توسعه خود بهره بگیرد .

برخی از مواردی که در کسب و کارها می توان از Fintech  ها بهره گرفت بدین شرح قابل تبیین است:

• استفاده از دستگاه های PDA به جای دستگاه POS

این دستگاه بر پایه نرم افزار اندروید بوده و قابلیت اتصال به سایر نرم افزارهای مالی را دارد که علاوه بر تراکنش های بانکی قابلیت ثبت سفارش و صدور فاکتور را دارد . دستگاه مزبور ضرورت داشتن تبلت توسط بازاریابان را منتفی و همچنین مصرف کاغذ برای صدور فاکتور را محدود به کاغذهای رول می نماید.

• تمرکز مکانیزه ی وجوه Mechanized concentration of funds

وجوه واریزی ناشی از فروش نمایندگی های متعدد کشور به صورت مکانیزه در مواعد روزانه به یک حساب تجمیع و پس از آن به حساب تأمین کنندگان ( Suppliers  ) براساس لیست معین منتقل می گردد. در این فرآیند هزینه های مربوط به صدور چک و صرف هزینه نیروی انسانی حذف می گردد.

• E-Visit

یکی از عمده ترین هزینه های صنعت پخش و فروش هزینه های مربوط به نیروی انسانی است. استفاده از APP های موجود و نصب آن بر گوشی موبایل سوپر مارکت ها و اخذ سفارش مشابه فروشگاه های زنجیره ای گامی مؤثر در Fintech خواهد بود.

• ارسال فاکتور مجازی به جای فاکتور واقعی

برای مشتریان با توجه به ایجاد بستر لازم از حیث نرم افزاری با استفاده از Fintech امکان صدور و ارسال فاکتور های مکانیزه به سادگی فراهم است. امکان فوق علاوه بر تسریع ، حذف کاغذ را که هزینه زیادی را در بخش ملزومات به خود اختصاص می‌دهد خواهد نمود.

• مکانیزه نمودن عملیات تنخواه داری و تنخواه گردانی:

تکنولوژی مالی از سوی بانک ها این امکان را فراهم نموده است. که شرکت هایی که از شعب یا نمایندگی های متعدد برخوردار هستند حساب های مجزا افتتاح و این حساب ها به صورت مکانیزه قابل شارژ هستند و از مزایای آن امکان مشاهده نحوه هزینه کرد آن توسط تنخواه داران و مشاهده ی موجودی و مدیریت کامل گردش تنخواه به صورت است.

دسته بندی کسب و کارهای فین تک

1. پرداخت

2. پول و ارزهای رمز نگاری شده

مانند بیت کوین و سیستم های مبتنی بر بلاکچین

3. لندتک (Lendtech) یا خدمات قرض و وام

4. ولث‌تک (WealthTech) یا کسب  و کارهای فناوری مربوط به بورس و سرمایه گذاری

5. مدیریت مالی شخصی

6. انتقال بین المللی پول یا رمیتنس (Remittance)

7. بانکداری روزمره و بانک های بدون شعبه

8. اینشور تک( InsurTech )یا کسب و کارهای فناوری بیمه

9. رگ تک (RegTech)  یا کسب و کارهای مربوط به قانون گذاری

10. ربات های تریدر و اکسپرت ها

موانع و مشکلات فین تک

1.متفاوت بودن محیط قانونی کشورها:

با وجود استقبال بالا از فین تک ها و تمایل کشورها و شرکت های بزرگ برای سرمایه گذاری در کسب و کارهای خلاقانه، شرکت های نو پا هنوز با محیط های قانونی متعدد سازگاری پیدا نکرده‌اند. این مسئله توسعه فین تک ها را در بسیاری از بازارها با مشکل روبرو کرده است.

2.مشکل جذب سرمایه‌گذار در چارچوب قانون: 

دولت‌ها معمولاً با توجه به جوان بودن فین تک ها از آنها به گرمی استقبال نمی‌کنند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز معمولاً راهبردهای خود را با برنامه‌های اقتصادی دولت ها هماهنگ می کنند. از این رو جذب سرمایه گذاری برای فین تک ها با دشواری‌هایی همراه است.

در ایران نیز به علت نوپا و ناشناخته بودن این موضوع ، مشکل جذب سرمایه گذاری شاید بعد از مشکلات قانون گذاری مهم‌ترین مسئله ی این حوزه باشد.

3.فقدان اطمینان و قطعیت دربازار :

فین تک ها با بهره گیری از چابکی ذاتی خود به نسبت بانک ها ، مدل های کسب و کار سنتی رقبای خود را مختل کرده اند. این مهم در نرخ رشد اقتصادی تأثیر منفی داشته است و سردرگمی ، تردید و نوسان های قیمتی در بازارهای مرتبط را در پی داشته است. با توجه به تمایل سرمایه‌گذاران به کاهش ریسک و با عنایت به عدم قطعیت بالا در بازار های مرتبط با  فین تک ها ، جذب سرمایه گذاری در این حوزه با چالش‌های فراوانی مواجه است که در ایران نیز این مشکل بیشتر مشهود است .

4.پولشویی و کلاهبرداری :

تغییرات بازارهای مالی و غیرمالی امری اجتناب ناپذیر است و مشتریان به صورت روز افزون به استفاده از نرم افزار های ساده و کاربردی گرایش پیدا کرده‌اند.

 شرکت های این حوزه از اینترنت به منزله زیرساخت توسعه استفاده می‌کنند از آنجا که نظارت نهادهای ملی و بین‌المللی بر این زیرساخت بسیار محدود است ، خطر تقلب و پولشویی در فین تک ها بیش از سایر فعالان بازارهای مالی است. از این رو ، به نظر می رسد فین تک ها در آینده ی نه چندان دور با چالش‌های جدی تحت عناوین کنترل گردش های مالی پولشویی و تأمین مالی تروریسم مواجه خواهند شد.

5.امنیت: 

یکی از بزرگ‌ترین مخاطرات فناوری مالی ، نفوذ و حمله به سیستم های پشتیبان است . فین تک ها برای توسعه ی برخی مدل‌های کسب و کار ناگزیرند به سیستم های اطلاعاتی بانک های پشتیبان دسترسی داشته باشند. از سوی دیگر بانک ها موظفند از اطلاعات مشتریان خود محافظت کنند و مشتریان نیز تمایلی به افشای اطلاعات شخصی خود ندارند. بنابراین شرکت‌های فین تک  با تدابیر کارآمد ، اعتماد صنعت بانکی و مشتریان را جلب کرد و تضمین های لازم را برای محافظت از آنها در مقابل حمله‌های سایبری فراهم کنند.

نوآوری مخرب

نوآوری مخرب زمانی اتفاق می‌افتد که تکنولوژی جدید عملکرد قدیمی بازار را مختل می نماید. نوآوری مخرب در حالت کلی زمانی اتفاق می‌افتد که پیشرفت های تکنولوژیکی ، کسب و کارها را وادار به تغییر رویکردهای صنعتی خود می کند. سرمایه گذاران بخش تکنولوژی و نوآوری همواره با ریسک نوآوری در تکنولوژی مواجه هستند.

سرعت در تسری فناوری مالی ( Fintech   ) در لایه های فرآیندهای کسب و کار به رفع موانع و مشکلات اشاره شده بستگی دارد.

وزارتخانه ها و نهایتاً دولت با سو گیری در این حوزه می تواند نسبت به رفع و تعدیل موانع فراسوی فین تک ها اقدام نماید تا توسعه ی  تکنولوژی با سرعت بیشتر در کسب و کارها رونق گرفته و شاهد سرمایه گذاری بیشتر سرمایه گذاران و فرشتگان کسب و کار در وادی Fintech   باشیم.

کارشناس مالی : سید محمد رزمگیر